| Aan de noordwest zijde van Maastricht bevindt zich het
plangebied Belvédère (280 ha), het belangrijkste
inrichtingsgebied van de gemeente Maastricht voor de komende 25
jaar. In noordelijke richting strekt het gebied zich vanaf de
Boschstraat als een soort waaier uit tot aan de Belgische grens.
Van Oost naar West wordt het gebied begrensd door de Belvédère
met de Steilrand en de Maas met de woonbuurt Boschpoort. De
invulling van de Steilrand tot woonpark is één van de eerste
in een reeks van ontwikkelingen binnen het plangebied Belvédère
en vanuit het perspectief van bodemsanering, één van de
lastigste. Het deelgebied bestaat namelijk uit een drietal
voormalige stortplaatsen met een gezamenlijke oppervlakte van
circa 10 hectare. Er is elders in Nederland al wel gebouwd op
verontreinigde grond, er is gebouwd naast stortplaatsen, er zijn
bedrijventerreinen gebouwd op stortplaatsen, maar er is nog
nooit bewust een hoogwaardig woonprogramma gebouwd óp een
stortplaats. |
|
Visie |
| TTE stelt in opdracht van de gemeente Maastricht een
saneringsvisie op voor het deelgebied ‘Boven de Steilrand’
in het plangebied Belvédère. Het doel van de saneringsvisie is
het verkennen van de benodigde aanpassingen aan de ondergrond om
op de voormalige stortplaatsen in het deelgebied woningbouw
conform het ‘Masterplan Stedenbouw Belvédère’ te kunnen
realiseren zonder dat gebruikers van de locatie gevaar lopen
voor hun gezondheid. De ondergrondse inrichting en de
daaropvolgende communicatie over de situatie moeten daarbij in
hoge mate invulling geven aan een continu gevoel van veiligheid.
Het succesvol hergebruiken van stortplaatsen hang niet alleen af
van de technische en financiële haalbaarheid, maar zeker ook
van de toekomstige bewoners die bereid moeten zijn op de
stortplaats te wonen. Rode draad in de saneringsvisie is de
relatie tussen bodemsanering, bovengrondse functie en
inrichting, fundering, waterhuishouding, veiligheidsbeleving,
kosten en opbrengsten. |
|
De Steilrand |
| De Steilrand is een grillige langgerekte reliëflijn die van
zuid naar noord door het plangebied Belvédère’ loopt. Het
hooggelegen gebied ten westen van de Steilrand wordt aangeduid
als ‘Bellevue’. Ten oosten van de Steilrand bevindt zich
Bosscherveld, een vlak en uitgestrekt terrein. Het gebruik van
het terrein is vanaf circa 1914 voornamelijk industrieel, variërend
van intensief tot uitgesproken extensief. Het geheel maakt een
soms nogal desolate indruk. Het deelgebied ‘Boven de Steilrand’
heeft een totale oppervlakte van circa 12,6 hectare en kan op
grond van historisch gebruik worden opgedeeld in drie
terreindelen, te weten stort Lieben, stort Sphinx en stort
Bosscherveld. Momenteel is stort Lieben ingericht als weiland en
is het terrein van stort Sphinx begroeid met bosschages. Het
terrein ter plaatse van stort Bosscherveld is grotendeels in
gebruik als bedrijfsterrein. |
|
Verontreiniging |
| De stortplaatsen Lieben, Sphinx en Bosscherveld zijn onder
andere gebruikt voor het storten van afval afkomstig van de
keramische industrie, huisvuil en puin. Het uitgevoerde veldwerk
naar de verontreinigingssituatie richtte zich met name op de
deklaag en de bovenste meter(s) van het stortpakket. Om de
verontreinigingssituatie in de ondergrond te bepalen is op basis
van historische gegevens nagegaan welke materialen in de
verschillende storten terecht zijn gekomen en is vastgesteld
welke verontreinigende stoffen daardoor in bodem of grondwater
aanwezig kunnen zijn. De beschikbare grondwatergegevens sluiten
aan bij de historische gegevens en geven geen aanleiding andere
materialen in belangrijke hoeveelheden in de storten aanwezig te
veronderstellen. De verontreiniging in de storten bestaat
daarmee uit aan grof afval, huisvuil en keramisch afval te
relateren verontreinigende stoffen. |
|
Inrichting |
| Leidend motief voor de invulling van het deelgebied ‘Boven de
Steilrand’ is het inrichten van het gebied als ‘woonpark’.
Gedacht wordt aan kwalitatief hoogwaardige herontwikkeling met
woongebieden, die profiteren van de nabijheid van de stad en het
landschap. De bovenrand van de Steilrand zelf moet ten allen
tijden een openbaar gebied vormen met bijvoorbeeld
aantrekkelijke wandelroutes met uitzicht op de stad, Maasdal en
heuvelland. De woonbebouwing kan aan de zuidkant van de
Steilrand op 3 à 4 lagen uitkomen, terwijl dat aan de noordkant
niet meer zal zijn dan 2 lagen met hier en daar een uitschieter
naar 4 lagen. Tussen de bebouwing en groenzones is een
duidelijke harde scheiding, waardoor een soort wooneilanden
worden gecreëerd. |
|
Geotechniek |
| Bij het bouwen op stortplaatsen en het bouwrijp maken daarvan,
moet rekening worden gehouden met een grillige, onvoorspelbare
en minder stevige ondergrond. Bovendien kan er door het optreden
van verschillende processen in het stortlichaam sprake zijn van
klink en kan er stortgas vrijkomen. Bij de inrichting van
stortplaatsen is dan ook een specifieke aandacht benodigd voor
de geotechnische aspecten. In dit kader dient ook de stabiliteit
van het talud (de Steilrand) in ogenschouw te worden genomen.
Met name op plaatsen waar bebouwing dicht op de rand is
geprojecteerd kunnen risico’s ontstaan. Niet alleen vanuit het
oogpunt van bebouwing is de stabiliteit van belang. Ook
afschuiving van grond en erosie door regenwater zijn niet
gewenst. |
|
|
